November Is Known In Fijian Traditional Calendar as Na Vula I Balolo Levu

During this month we have the second, larger appearance of balolo at some shores. Pineapple, mango and kavika fruits are in season. Dawa and vutu fruits and Misimisi a scented plant, is ripe. The sea crabs (qari) are “full” of spawn (momona), and there is an abundance of walu fish. 

Edau tukuni tu ni duatani na mataqali vuku edau tu vei ira na noda qase, ka ni oqo na vuku itaukei ka ra sega ni vulica mai na dua na kena koronivuli.

Era kila vinaka ni sa vakarau dua na draki ca levu e vakarau tarai ira mai na nodra raica na kena i vakatakilakila mai na veika e bula wavoliti ira, mai na dela ni vanua, me yaco sara i waitui kei na loma ni veikau. Edua na kenai vakatakilakila na nodra sa tekivu vuqa ki loma ni Vanua na manumanu vuqa, sa kilai sara ni sa vakarau mai edua na bati cagi kaukauwa keina voravora ni waitui.

Ni ra soko ena bogi era sega ni vakayagataka na kabasi me vaka sa vakayagataki tu ena gauna qo, era raica ga na cila ni vula kei na kalokalo e sa tukuna vei ira na kosi mera soko kina. Na uwa keina liwa ni cagi e dusia na nodra i tosotoso.

Era kila vinaka talega na veivula ka tu na yacadra vakaviti, kei na veika e dodonu me tei kina kei na sasalu kei na ika cava mai waitui esa dau cabe, kei na kakana cava e loma ni veikau era sa tekivu matua, kei na veivuata cava era vua ena veivula yadua.

Na vula qo o Noveba era vakatoka na noda qase ena nodra i vola ni vula vakaviti me vulai Balolo Levu.Na nodra vuku itaukei era kila vinaka kina o ira ni:

§ dau tekivu kina na vula i cagilaba.

§ dolo na uvi, tubu talega na kena i cadrai.

§ matua na uto.moqo,kavika ka dreu na vainaviu.

§ e se na dawa, damanu kei na vutu.

§ edau qeu na lairo,matua momona na qari.

§ tekivu na cocoka,vakasavuba,levu na saqa kei na walu.

§ dau toni na uwea, vakasoburi na ba me coko kina na ika.

§ edau ta kina na balolo.

Oqo na vuku e soli vei ira na noda Qase, ena nodra veiwekanitaka na rairai keina tuvaki kei vuravura me rawa ni wilika kina na Vanua era tu kina se gole tiko kina. Oqo nai solisoli vei keda na Kalou ni tukuna tiko ena Vakatekivu 2:15 ”Na Kalou o Jiova sa kauta na tamata ka biuti koya ena i teitei mai Iteni me qarava ka maroroya.” Era sa sema na noda Qase na veiwekani ka koto dei kina na nodai tavi. Ia, me maroroi eso nai vakavuvuli oqo, meda semai keda tiko ena Vuravura oqo. Ni tukuna tiko Vosa Vakatautauvata, 22 : 6 “ Tubera na gone ena sala dodonu me lako kina, ni sa qase mai, ena sega ni lako tani mai kina. Me yavalati ira tiko na luveda mera kina Vuravura vinaka ka semai keda ka maroroa na Vosa ni Kalou. Sa koto kina na nodai tavi ena cakacaka sa tu e matada. Sa nuitaka na noda sauvuki ka raica na Vanua ena Vula oqo vata keina loloma cerecere na Kalou ko Jiova ka mai cakacakataka na Luvena O Jisu Karisito. Emeni